Groźna sarkoidoza

Spis treści:

1. Czynniki etiologiczne
2. Etapy rozwoju choroby
3. Jakie narządy atakuje sarkoidoza?
4. Częstotliwość występowania sarkoidozy
5. Sposoby leczenia sarkoidozy

Czynniki etiologiczne 

Do dziś nie wiadomo, co dokładnie wywołuje sarkoidozę. Istnieje kilka teorii, które jako przyczynę choroby wskazują problemy immunologiczne oraz wzmożoną aktywność na czynniki takie jak zakażenia czy chemikalia. Obecnie naukowcy utrzymują, że główną przyczyną występowania choroby są uwarunkowania genetyczne, które wpływają na prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego.

Etapy rozwoju choroby 

Choroba rozwija się podstępnie i często bezobjawowo. Jak wskazują dane literaturowe, u blisko 40 % chorych diagnozuje się objawy, które nie są charakterystyczne dla określonej jednostki chorobowej.

Należą do nich m.in.:

• podwyższona temperatura ciała,
• uczucie zmęczenia,
• zanik apetytu,
• złe samopoczucie,
• ogólne rozbicie,
• suchość oczu,
• obrzęk kolan,
• rozmyte widzenie,
• zmiany skórne.

Niekiedy może dochodzić do objawów wykrztuśnych, gdzie poza flegmą wypluwana jest również krew.  

Jakie narządy atakuje sarkoidoza?  

Sarkoidoza wywołuje stan zapalny – może dotykać różnych narządów i tkanek, stąd objawy mogą dotyczyć tylko narządu zaatakowanego przez chorobę. Choroba najczęściej atakuje płuca i węzły chłonne. Do charakterystycznych objawów związanych z sarkoidozą płuc i węzłów chłonnych zalicza się kaszel, duszności, ucisk i pieczenie. Sarkoidoza powoduje również powiększenie węzłów chłonnych, które wyczuwalne są jako guzki i guzy na szyi, pachach, pachwinach. Zdarza się, że choroba atakuje również układ nerwowy, serce, oczy. Niemniej, rozwój choroby w obrębie płuc stanowi blisko 50% zachorowań na sarkoidozę. U blisko 15% chorych,u których sarkoidoza zaatakowała płuca, obserwuje się zwłóknienie śródmiąższowej tkanki płucnej, co związane jest z gwałtownym postępowaniem stanu zapalnego. U około 5% chorych diagnozuje się dodatkowo nadciśnienie płucne.

Częstotliwość występowania sarkoidozy 

Sarkoidoza skóry dotyka między 12 a 35% chorych. Powłoki skórne, to drugi – po płucach – najchętniej atakowany przez sarkoidozę organ. Do najczęstszych zmian w obrębie skóry zalicza się rumień guzowaty, guzki podskórne, toczeń Pernio. Choroba zlokalizowana w obrębie skóry głowy może prowadzić do wyłysienia. W literaturze opisane są przypadki zaatakowania przez sarkoidozę serca i oczy. Sarkoidoza serca przebiega zazwyczaj bezobjawowo, przez co może prowadzić do poważnych zaburzeń serca, o których chory nie ma pojęcia. Sarkoidoza sercowa często prowadzi do arytmii, nagłego zgonu sercowego, całkowitego bloku serca. Łagodniejsza forma choroby może prowadzić do zwłóknienia tkanki mięśnia sercowego. W przypadku, gdy choroba zaatakuje oczy, chory cierpi na zapalenie błony naczyniowej oka, zapalenie siatkówki, które mogą prowadzić do utraty wzroku lub ślepoty.

Czym jest sarkoidoza?, fot. panthermedia

Sarkoidoza może również atakować układ nerwowy, układ pokarmowy czy moczowo-płciowy. Znane są przypadki, kiedy sarkoidoza atakowała kości, mięśnie i stawy.

Co ciekawe, wpływ dziedziczenia na występowanie sarkoidozy jest zróżnicowany i zależny od rasy. U około 20% Afroamerykanów i u około 5% przedstawicieli rasy białej sarkoidoza może być chorobą dziedziczną. Naukowcy poszukiwali również czynników zakaźnych, które mogłyby wpływać na wystąpienie sarkoidozy. Badaniom poddano szereg prątków, grzybów, bakterie Borrelia oraz Rickettsia. Na chwilę obecną naukowcy udowodnili, że u blisko 26% chorych wyizolowano charakterystyczne prątki. Niemniej nie wykazano jednoznacznego związku przyczynowo-skutkowego, który potwierdziłby, że prątki wywołują chorobę.

Sposoby leczenia sarkoidozy 

Leczenie osób cierpiących na sarkoidozę jest zróżnicowane od tego, jaką tkankę czy narząd objęła choroba. Blisko 75% chorych wymaga jedynie leczenia objawowego, podania niesteroidowych leków przeciwzapalnych (np. ibuprofenu czy aspiryny). Inaczej wygląda kwestia leczenia osób, u których stwierdzono sarkoidozę w obrębie tkanki płucnej – tutaj niezbędna będzie konsultacja z pulmunologiem. Lekami, które są przede wszystkim stosowane w leczeniu sarkoidozy są glikokortykoidy, przeciwciała monoklonalne czy ostatnio stosowane – mezenchymalne komórki macierzyste. Powszechne jest również stosowanie antymetabolitów należących do grupy steroidów, takich jak azatiopryna, metotreksat, kwas mikofenolowy czy leflunomid.

Należy pamiętać, że leczenie sarkoidozy uwarunkowane jest tym, jakiego narządu czy tkanki dotknęła choroba. Co istotne, choroba może przebiegać spontanicznie, a niekiedy przybrać postać przewlekłą i ulegać remisji. Blisko ⅔ chorych osiąga remisję w przeciągu kilkunastu lat od rozpoznania choroby. Sarkoidoza dotyka przede wszystkim osób młodych, bez względu na płeć. W przypadku, gdy zaobserwujesz u siebie objawy, opisane na początku artykułu – zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu. Pamiętaj – sarkoidoza rozwija się często bezobjawowo!