Choroby zapalne serca - farmakoterapia

Proces zapalny może powstać nagle i mieć ostry przebieg lub też rozwijać się stopniowo i mieć charakter przewlekły.

Przyczyny infekcyjnego zapalenia mięśnia sercowego:

• wirus grypy, cytomegalii, adenowirusy,
• gronkowce,
• paciorkowce,
• maczugowce błonicy (wytwarzają one charakterystyczną toksynę - tzw. jad błoniczy),
• pałeczki z rodzaju Coxiella (wywołują one chorobę zwaną gorączką Q),
• krętki z rodzaju Borrelia (wywołują one boreliozę, czyli tzw. chorobę z Lyme),
• grzyby z rodzaju Candida.

Przyczyny nieinfekcyjnego zapalenia mięśnia sercowego:

• reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
• zapalenie naczyń na tle autoimmunologicznym,
• samoistne zapalenie mięśnia sercowego.

Ściana serca złożona jest z 3 warstw: wsierdzie, sierdzie i osierdzie. Zapalenie mięśnia sercowego zajmuje środkową warstwę serca - sierdzie. Zapaleniu sierdzia może jednak towarzyszyć zapalenie osierdzia. Najczęstszą przyczyną tego schorzenia jest zakażenie wirusowe (wirusy z rodzaju Adenoviridae). Zapalenie mięśnia serca może się rozwinąć podczas infekcji gardła, dróg oddechowych lub jako powikłanie po grypie. U osób z obniżoną odpornością najczęściej dochodzi do zapalenia wsierdzia serca wywołanego przez infekcje bakteryjne (gronkowcowe, paciorkowcowe).

Leki, które mogą wywołać objawy zapalenia mięśnia sercowego, to: klozapina (neuroleptyk stosowany w schizofrenii, wyłącznie u osób, które nie reagują na inne leki przeciwpsychotyczne), sulfonamidy, a także niektóre narkotyki (np. kokaina). Podstawowymi objawami stanu zapalnego serca są: duszności, ból w klatce piersiowej, nieregularne i szybkie bicie serca, zmęczenie oraz obrzęki kończyn dolnych.

Celem leczenia jest opanowanie ostrego zapalenia oraz profilaktyka ewentualnych powikłań. Terapia powinna się rozpoczynać w szpitalu. Po opanowaniu najbardziej groźnych objawów, chory może być leczony w domu. Oprócz ograniczenia aktywności fizycznej pacjenta oraz leczenia operacyjnego, w sytuacjach, gdy w worku osierdziowym narasta płyn, stosuje się nowoczesną farmakoterapię.
Polega ona na podawaniu leków działających na przyczynę stanu zapalnego serca, a więc:

• antybiotyków,
• leków przeciwgrzybiczych,
• leków przeciwwirusowych,
• niesteroidowych leków przeciwzapalnych (tzw. NLPZ),
• steroidowych leków przeciwzapalnych (w razie nieskuteczności NLPZ),
• beta-blokerów (np. propranolol) - w przypadku zaburzeń rytmu serca oraz w celu profilaktyki niewydolności serca,
• preparatów potasu i magnezu - w celu uzupełnienia elektrolitów.