Masa ciała, a choroby układu krążenia

Według Głównego Urzędu Statystycznego, w raporcie o rozwoju demograficznym Polski do 2014 roku umieralność z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego zmniejszyła się. Pomimo to w 2013 roku spowodowały one 46% wszystkich zgonów. Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne podaje, że nieprawidłowa masa ciała jest jednym z czynników ryzyka chorób układu krążenia
W celu określenia kategorii masy ciała stosuje się wskaźnik BMI (masa ciała w kilogramach podzielona przez kwadrat wzrostu/długości ciała w metrach).
Klasyfikacja masy ciała według wskaźnika BMI (Body Mass Index) u osób dorosłych:
- Niedowaga- < 18,5 kg/m2
- Prawidłowa masa ciała- 18,5- 24,9 kg/m2
- Nadwaga- 25-29,9 kg/m2
- Otyłość > 30 kg/m2
Przeprowadzone badanie, w którym wzięło udział 360 000 osób z 9 krajów europejskich jednoznacznie wykazuje, że zarówno nadwaga, otyłość ogólna, jak i otyłość brzuszna (wisceralna) wiążą się ze zwiększonym ryzykiem chorób układu sercowo-naczyniowego. Wiadomo, że trzewna tkanka tłuszczowa, będąca jednym ze składników tłuszczu brzusznego jest metabolicznie aktywnym narządem wydzielania wewnętrznego.
Jest on zdolny do syntetyzowania i uwalniania do krwiobiegu różnego rodzaju peptydów i związków niepeptydowych, mogących odgrywać rolę w homeostazie układu sercowo-naczyniowego. Kolejne badania wskazują, że nie tylko wyższe wartości wskaźnika BMI, ale także wskaźniki otyłość brzusznej (obwód pasa, WHR-obwód tali do obwodu bioder) zwiększają ryzyko chorób. Wysnuto hipotezę, że regionalna dystrybucja tkanki tłuszczowej ma większe znaczenie dla ryzyka chorób układu krążenia niż łączna masa ciała. W związku z tym Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaproponowała wartości progowe dla obwodu pasa, dla których nie powinien następować dalszy przyrost masy ciała.
Dla kobiet jest to ≥ 80 cm, dla mężczyzn ≥ 94 cm. Oraz wartość przy których zalecane jest zmniejszenie masy ciała: kobiety (≥ 88 cm), mężczyźni (≥ 102 cm). Istnieje również ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia i zgonu u osób, które mają niedowagę (BMI < 18,5 kg/m2) ryzyko to tłumaczy się tym, że osoby chorują na choroby układu krążenie, lecz nie są one zdiagnozowane. Liczne analizy podają, że najmniejszą umieralność z powodu chorób obserwuje się w przedziale BMI 20-24,9 kg/m2, czyli u osób z prawidłową masą ciała.
Podsumowując wzrost wskaźnika BMI, obwodu pasa i WHR silnie wiąże się z ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Warto zadbać o prawidłową masę ciała poprzez właściwy sposób odżywiania i aktywność fizyczną, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia chorób ze strony układu sercowo-naczyniowego.
Piśmiennictwo
Źródło tekstu:
- 1. Europejskie wytyczne dotyczące zapobiegania chorobom serca i naczyń w praktyce klinicznej na rok 2012, Kardiologia Polska 2012; 70, supl. I: s 1-100.
2. Podstawowe informacje o rozwoju demograficznym Polski do 2014 roku, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2015.