Ból kończyny dolnej – kiedy mogę myśleć o niedokrwieniu?

Takim stanem jest z pewnością ostre niedokrwienie kończyny, którym to nazywamy nagłe pogorszenie ukrwienia kończyny. Przyczynami tego stanu mogą być:

• zatory – najczęściej pochodzenia sercowego, związane z migotaniem przedsionków; rzadziej materiał pochodzący z aorty i blaszek miażdżycowych; może to być skrzeplina, kryształy cholesterolu lub fragmenty tkanki nowotworowej,
• zakrzepica pierwotna – powikłanie miażdżycowego zwężenia tętnicy lub tętniaka,
• zakrzepica w pomoście naczyniowym,
• uraz,
• rozwarstwienie,
• zespół usidlenia,
• stany nadkrzepliwości.

Nasilenie niedokrwienia zależy w głównej mierze od lokalizacji i liczby naczyń zamkniętych przez świeżą skrzeplinę lub materiał zatorowy oraz od obecności i wydolności krążenia obocznego. Nie bez znaczenia są także współistniejące zmiany miażdżycowe oraz ogólna wydolność układu krążenia (szczególnie w przypadku osób w podeszłym wieku z niewydolnością serca).

Nagłe przerwanie dostawy krwi, a tym samym tlenu do tkanek kończyny, powoduje zaburzenie ich czynności i prowadzące do ich obumierania. Objawami niedokrwienia są:

• ból: zwykle pojawia się nagle, może obejmować całą kończynę lub tylko jej fragmenty,
• brak tętna: bardzo ważne jest, by ustalić, czy jest to świeży deficyt tętna, czy też obecny wcześniej z powodu występujących zmian miażdżycowych,
• zblednięcie: początkowo tylko bladość skóry, w późniejszym czasie sinica oraz zmiany martwicze,
• oziębienie: zwłaszcza wtedy, gdy druga kończyna ma prawidłową temperaturę,
• parestezje: zaburzenia czucia będące objawem zaburzenia czynności nerwów czuciowych, towarzyszą ciężkiemu i dłużej trwającemu niedokrwieniu,
• porażenie: utrata funkcji motorycznej, początkowo dotyczy mięśni stopy i goleni (zaburzenia i ograniczenie zgięcia palców), jest objawem ciężkiego niedokrwienia zagrażającego utratą kończyny.

Diagnostyka ostrego niedokrwienia opiera się o szczegółowy wywiad oraz badania obrazowe, takie jak doppler fali ciągłej, USG, angio TK oraz arteriografia. Należy pamiętać, że w przypadku niedokrwienia zagrażającego utratą kończyny nie ma czasu, by wykonywać wszystkie badania i pacjent zabierany jest bezpośrednio na blok operacyjny w celu udrożnienia naczynia.

Ryzyko utraty kończyny zależy od zaawansowania niedokrwienia oraz czasu, jaki upłynął od początku dolegliwości do odjęcia leczenia. Pamiętaj zatem, by w przypadku wystąpienie powyższych objawów nie zwlekać z wizytą u specjalisty.