Wady serca wymagające pilnej interwencji w okresie noworodkowym - przyczyny, objawy, diagnoza, leczenie
Wady wrodzone serca występują u 7-8 na 1000 żywo urodzonych noworodków i są przyczyną około 20% wszystkich zgonów w tej grupie dzieci. W większości przypadków przyczyna powstania wady serca pozostaje nieznana. Przyjmuje się, że za część odpowiada dziedziczenie i czynniki środowiskowe, w tym infekcje, leki, toksyny i ogólny stan zdrowia matki w ciąży.
Objawy i przebieg wad serca u noworodka
Wiek, w którym ujawniają się objawy wady zależy od jej ciężkości. U noworodka istotne są wady krytyczne, wymagające pilnej interwencji farmakologicznej i kardiochirurgicznej. Należą do nich wady zależne od drożności przewodu tętniczego oraz nieprawidłowy całkowity spływ żył płucnych.
Noworodek najczęściej rodzi się zdrowy, a objawy pojawiają się w pierwszych godzinach lub dniach życia w chwili fizjologicznego przymykania się przewodu tętniczego.
Do objawów należą:
- bladość,
- sinica,
- marmurkowatość skóry,
- duszność,
- przyspieszony, stękający oddech,
- przyspieszona czynność serca,
- niepokój,
- niechęć do ssania,
- wiotkość,
- narastające objawy niewydolności oddechowo-krążeniowej do wstrząsu włącznie.
Kiedy udać się do lekarza i leczyć wady serca u noworodka
Noworodki wypisywane są obecnie z oddziału szybko, najczęściej w 3 dobie. Nie zawsze pojawia szmer nad sercem, sugerujący wadę, a objawy mogą wystąpić w kolejnych dniach życia. W razie wystąpienia u noworodka wymienionych objawów konieczny jest kontakt z lekarzem, ocena kardiologiczna z echokardiografią.
Leczenie wad serca serca u noworodka
W przypadku stwierdzenia takiej wady jak np. przełożenie wielkich naczyń, hipoplazja lewej komory, krytyczna koarktacja aorty, co ma miejsce najczęściej jeszcze w oddziale neonatologicznym, konieczne jest podanie prostaglandyny, która utrzymuje drożność przewodu tętniczego, ratuje życie dziecka i pozwala na przekazanie do ośrodka kardiochirurgicznego i wykonanie pilnego zabiegu.
Rozpoznawalność wad serca wzrosła dzięki rutynowym badaniom echo w 18-22 tyg. ciąży i w razie potrzeby planowanie porodu w ośrodku, gdzie możliwa jest szybka specjalistyczna opieka kardiologiczna.
Nie wszystkie wady wymagają nagłej interwencji, mogą ustąpić samoistnie (niektóre postaci ubytku przegrody międzyprzedsionkowej i międzykomorowej) i wymagają tylko systematycznej opieki kardiologicznej.
Piśmiennictwo
Źródło tekstu:
- [1]Cantor R.M., Sadowitz P.D., Stany naglące u noworodka, PZWL, Warszawa, 2011
[2]Kirpalani, Moore, Perlman, Podręcznik neonatologii, medipage, Warszawa, 2009
[3]Kawalec W., Grenda R., Ziółkowska H., Pediatria, PZWL, Warszawa, 2013
[4]Szczapa J., Podstawy neonatologii, PZWL, Warszawa, 2010
Kategorie ICD:
- Choroby układu krążenia
- Inne choroby serca
- Stan płodu i noworodka spowodowany czynnikami matczynymi, które mogą być nie związane z obecną ciążą
- Zaburzenia związane z czasem trwania ciąży i rozwojem płodu
Materiały zawarte w dziale Specjalista Radzi mają charakter informacyjny i należy je traktować jako dodatkową pomoc przy udzieleniu niezbędnej pomocy choremu oraz jako ewentualny wstęp do leczenia przez specjalistę. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za efekty zastosowania w praktyce informacji umieszczonych w dziale Specjalista Radzi.
