Choroba wieńcowa

Miażdżyca jest przewlekłym procesem zapalnym, które obejmuje naczynia krwionośne – gromadzenie się na ścianach lipoprotein powoduje tworzenie się pasm tłuszczowych, a w konsekwencji zmian miażdżycowych zwężających światło naczynia krwionośnego. W całym tym procesie znaczący udział mają komórki układu odpornościowego, przyczyniając się do rozwoju choroby.

Dławica piersiowa zaliczana jest do pierwszych objawów choroby niedokrwiennej serca. Szacuje się, że w Polsce na dławicę piersiową choruje około 1,5 miliona osób. Dławica jest skutkiem problemów związanych ze zwężaniem światła tętnic wieńcowych, które doprowadzają krew do serca. Miażdżyca, czyli odkładanie złogów cholesterolu w świetle tętnic, uznawana jest za jeden z głównych czynników, które przyczyniają się do wystąpienia dławicy piersiowej. Skala problemu jest ogromna, jak wskazują lekarze, blisko 50% pacjentów, którzy cierpią na chorobę niedokrwienną serca, może również chorować na dławicę piersiową.

Choć leczenie interwencyjne Ostrego Zespołu Wieńcowego w Polsce stoi na najwyższym światowym poziomie, eksperci dostrzegają istotne obszary wymagające poprawy w tej jednostce chorobowej. Jednym z nich jest stosowanie nowoczesnej terapii przeciwpłytkowej – od etapu podania terapii w karetce pogotowia ratunkowego do kontynuacji leczenia po wypisie pacjenta ze szpitala. O tym, dlaczego pomimo dostępności leków w Polsce nie są stosowane terapie z najwyższej klasy zaleceń naukowych, w marcu w Warszawie dyskutowali eksperci debaty odbywającej się w ramach Dorocznej Wiosennej Konferencji w Dziedzinie Medycyny Ratunkowej i Kardiologii.

Zawał serca jest konsekwencją postępującej choroby niedokrwiennej serca.  Rocznie dotyka aż 100 tysięcy osób. Czynniki wywołujące zawał serca mogą być bardzo różne. Coraz częściej mówi się jednak o tym, że podwyższone ryzyko ostrego zespołu wieńcowego jest zapisane w genach. Aby sprawdzić, czy jest się narażonym na jego wystąpienie, warto wykonać badania w kierunku trombofilii wrodzonej.

W celu zapewnienia pacjentom po zawale serca ciągłości procesu diagnostyki i leczenia kardiologicznego w kolejnych 12 miesiącach od wypisu ze szpitala, Polskie Towarzystwo Kardiologiczne wraz z Ministerstwem Zdrowia oraz Narodowym Funduszem Zdrowia opracowało i wdrożyło program KOS-zawał. Polska jest jedynym krajem w Europie, w którym wprowadzono tak nowoczesną formę kompleksowej opieki nad pacjentem po zawale serca.

Zaniechanie stosowania leczenia przeciwpłytkowego przez pacjentów po przebytym zawale serca ma w wielu przypadkach śmiertelne konsekwencje. Dlaczego nawet połowa pacjentów przestaje stosować niezbędną terapię mimo dostępności w Polsce nowoczesnych leków, zgodnych z wytycznymi europejskich towarzystw naukowych, i co ma w tym kontekście do zrobienia środowisko lekarskie, mówi Prof. Andrzej Budaj, Ordynator Oddziału Kardiologii, Kierownik Kliniki Kardiologii CMKP w Szpitalu Grochowskim w Warszawie.

W rozmowie z profesorem Piotrem Ponikowskim, Prezesem Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, zostają poruszone kwestie dotyczące obecnej kondycji kardiologii polskiej.

Choroba wieńcowa, zwana także chorobą niedokrwienną serca, jest jedną z popularniejszych przypadłości układu krążenia. Schorzenie objawia się stałym lub napadowym niedokrwieniem serca spowodowanym znacznym zwężeniem, a także w wielu przypadkach zamknięciem światła tętnic wieńcowych, które odżywiają mięsień serca. Choroba jest poważnym schorzeniem, dlatego tak istotna jest profilaktyka, w tym odpowiednia dieta.  

Obecnie w terapii hiperlipidemii przewodnią rolę ogrywają statyny. Skala problemu wysokiego stężenie cholesterolu poniekąd zmusza do poszukiwania alternatywnych metod leczenia. Polifenole bergamoty mogą okazać nową opcją w leczeniu hipercholesterolemii, szczególnie w grupie pacjentów z niskim ryzykiem sercowo-naczyniowym oraz jako terapia wspomagająca u pacjentów stosujących statyny.

Hipercholesterolemia rodzinna, czyli stan nieprawidłowo wysokiego stężenia cholesterolu we krwi, to choroba dziedziczona z pokolenia na pokolenie – rodzeństwo i dzieci chorego mają 50% ryzyko jej rozwinięcia. Szacuje się, że w Polsce na hipercholesterolemię rodzinną cierpi prawie 150 tys. osób, ale tylko niewielki odsetek jest świadomy swojej choroby. Pozostali często nie są właściwie leczeni, co może mieć bardzo poważne konsekwencje. Podwyższony poziom cholesterolu z czasem prowadzi do przedwczesnego rozwoju miażdżycy. Pacjenci oprócz problemu z diagnostyką nie mogą również liczyć na bezpłatny dostęp do wszystkich form terapii.

O szansach i wyzwaniach związanych z obrazowaniem molekularnym i hybrydowym w kardiologii dyskutowali eksperci w dniach 7-8 czerwca we Wrocławiu. Panel pt. „Obrazowanie hybrydowew kardiologii: modny gadżet czy obiecujące narzędzie?” odbył się w ramach I edycji Cardiology Innovations Days, inicjatywy nakierowanej na poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań poprawiających stan zdrowia i jakość życia pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego. 

Powikłania po zawale serca mają różne postacie, a najgroźniejszymi z nich są uszkodzenia mechaniczne wymagające interwencji chirurgicznej, choć niektóre z nich mogą przebiegać bezobjawowo i zostać wykryte przypadkowo w kontrolnym badaniu EKG. Niosą one za sobą jednak bardzo wysokie ryzyko zgonu, stąd konieczna jest szybka diagnoza, której podstawą jest właśnie badanie EKG oraz wdrożenie leczenia.

Najnowsze badania naukowe i zalecenia w zakresie profilaktyki, rozpoznawania i leczenia były tematem Konferencji „Arythmix - migotanie przedsionków".W dniach 13-14 kwietnia w Warszawie dyskutowały o tym autorytety polskiej kardiologii i neurologii. 9. edycja tej prestiżowej konferencji, której pomysłodawcami są kardiolodzy: prof. Maria Trusz-Gluza oraz prof. Andrzej Lubiński, zgromadziła 450 specjalistów.

W sezonie jesiennym w Polsce myślimy głównie o suplementacji witaminy D, prawdopodobnie jednak powinniśmy rozważyć wzbogacenie naszej diety również i o potas – tak przynajmniej przekonują badania naukowców z Wielkiej Brytanii. Okazuje się bowiem, że potas, obecny w tak wielu różnych produktach, może zmniejszać ryzyko schorzeń kardiologicznych.

Zawał serca – choroba wyjątkowo groźna – wystąpić może dowolnego dnia i o dowolnej porze. Naukowcy ze Szwecji chcieli jednak sprawdzić, czy istnieje jakaś korelacja pomiędzy dniem tygodnia czy miesiącem roku, a ilością występujących przypadków zawału serca. Okazało się, że rzeczywiście – takowe zależności naprawdę istnieją. Kiedy występuje zwiększona ilość zawałów serca i czym taka sytuacja jest spowodowana?

Nagle pojawiający się gniotący lub ściskający, bardzo silny ból zlokalizowany za mostkiem może świadczyć o rozwijającym się zawale serca. Chorobie towarzyszy zwykle uczucie duszności, zlewne poty czy silne poczucie niepokoju. Warto znać podstawowe objawy tego niebezpiecznego stanu, ponieważ choroby sercowo-naczyniowe są najczęstszą przyczyną zgonów w Polsce! W którym momencie zadzwonić po pogotowie ratunkowe? Jak wygląda postępowanie ratowników i lekarzy od tego momentu? Jak zmienia się życie po zawale? To najczęstsze pytania zadawane przez pacjentów, na które warto sobie odpowiedzieć.

Od lat w statystykach umieralności Polaków na pierwszym miejscu klasyfikują się tak zwane przyczyny sercowo-naczyniowe. Jest to o tyle ważne, że ostatnimi czasy największy niepokój w społeczeństwie wzbudzają nowotwory – często powstające w wyniku mutacji genetycznych lub po prostu z przyczyn od nas niezależnych. Zapominamy za to o grupie chorób, której powstawanie uwarunkowane jest naszym stylem życia. Tymczasem choroba niedokrwienna serca (najważniejsza z przyczyn sercowo-naczyniowych) rozwija się powoli i nieleczona nieuchronnie prowadzi do niebezpiecznych powikłań, w tym do zawału serca.

Nowoczesna medycyna obejmuje leczenie tysięcy jednostek chorobowych. Niestety w niektórych przypadkach nie są znane metody leczenia przyczynowego albo po prostu nie jest ono możliwe ze względu na specyfikę choroby. Dlatego też stosuje się niekiedy różnego rodzaju formy profilaktyki, mające na celu maksymalne zmniejszenie ryzyka wystąpienia groźnej choroby. Jedną z najczęstszych form takiej profilaktyki jest tak zwane leczenie przeciwkrzepliwe, polegające na podawaniu pacjentom odpowiednich leków, które uniemożliwiają powstawanie zakrzepów i zatorów.

Pomostowanie aortalno-wieńcowe (CABG) to zabieg kardiochirurgiczny leczenia zaawansowanej choroby niedokrwiennej serca. Polega na wytworzeniu "obwodnic" omijających zwężone procesem miażdżycowym naczynie wieńcowe. Częstość wystąpienia depresji po zabiegu CABG jest oceniana na 8,5%-50%. Konieczne wydaje się dokonywanie oceny ryzka wystąpienia depresji, gdyż jej rozwój nie tylko wiąże się z pogorszeniem jakości życia chorych, ale przede wszytkim z istotnym zagrożeniem powikłań sercowo-naczyniowych. 

W ostatnich latach wiele się zmieniło w podejściu do kwestii seksualności pacjentów kardiologicznych. Specjaliści zaczęli uznawać aktywność seksualną jako istotną sferę życia pacjentów. Sami pacjenci otworzyli się i częściej pytają wprost o zalecenia w tych kwestiach. Zmieniły się wreszcie także rekomendacje dotyczące powracania do uprawiania seksu po zawale serca, od bardzo zachowawczych i eskalujących lęk pacjenta, po znacznie bardziej permisywne (swobodne). Okazuje się bowiem, że u zdecydowanej większości pacjentów kardiologicznych seks jest dozwolony, a nawet zalecany.