Choroba Kawasakiego: możliwa przyczyna zawałów serca u dzieci

Spis treści:

1. Choroba Kawasakiego: przyczyny
2. Choroba Kawasakiego: objawy
3. Choroba Kawasakiego: diagnostyka
4. Choroba Kawasakiego: leczenie
5. Choroba Kawasakiego: rokowania

Choroba Kawasakiego to schorzenie wieku dziecięcego – typowo występuje ona u pacjentów będących przed 5. rokiem życia. Z nieznanych powodów problem częściej spotykany jest u chłopców. Po raz pierwszy opisany został w 1967 roku – autorem tego opisu był japońskiego pochodzenia pediatra, Tomisaku Kawasaki i to właśnie od jego nazwiska wzięła się nazwa schorzenia.

Choroba Kawasakiego: przyczyny

W przebiegu choroby Kawasakiego dochodzi do zapalenia naczyń krwionośnych: objęte procesem zapalnym są przede wszystkim średniej wielkości naczynia, poza nimi zapalenie pojawiać się może również i w obrębie dużych oraz małych naczyń krwionośnych. Skutkiem takiego procesu może być poszerzenie światła naczyń, co finalnie może prowadzić do wytwarzania się tętniaków – szczególnie groźne są one wtedy, gdy pojawiają się w obrębie naczyń wieńcowych, czyli naczyń zaopatrujących mięsień sercowy.

Jakie są bezpośrednie przyczyny choroby Kawasakiego, tego do dziś nie udało się naukowcom ustalić. Ze względu na to, że zwiększoną częstość zachorowań odnotowuje się w okresie jesieni i wiosny część naukowców jest zdania, że związek ze schorzeniem mogą mieć różne infekcje.

Choroba Kawasakiego: objawy

Zdecydowanie bardziej niż przyczyny znane są możliwe objawy choroby Kawasakiego. Typowo schorzenie przebiega w postaci trzech faz, którymi są faza ostra, faza podostra i faza zdrowienia. Objawy pojawiają się nagle i w fazie ostrej u dziecka występuje zwykle wysoka gorączka, przekrwienie spojówek (istotne jest to, że nie towarzyszy mu pojawianie się treści ropnej), znaczne zaczerwienienie czerwieni wargowej oraz błony śluzowej jamy ustnej i gardła. Obserwować można również zmianę zabarwienia języka na kolor malinowy, powiększeniu ulegać mogą szyjne węzły chłonne, występować może także wysypka na skórze ciała oraz rumień dłoni i stóp. Inne objawy choroby Kawasakiego, które mogą pojawiać się w ostrej fazie choroby, to również światłowstręt, bóle brzucha, nudności oraz biegunka i żółtaczka.

W podostrej fazie choroby Kawasakiego część objawów ustępuje (m.in. gorączka oraz powiększenie węzłów chłonnych), pojawiać się wtedy mogą jednak innego rodzaju dolegliwości. U chorych dochodzić może do zapalenia stawów, charakterystyczne dla tej fazy schorzenia jest także złuszczanie się skóry (szczególnie skóry dłoni oraz stóp). Zasadniczo ten właśnie okres można uznać za najgroźniejszy, ponieważ w jego trakcie rozwijać się mogą tętniakowate poszerzenia naczyń wieńcowych, w których to występować mogą zakrzepy.

Faza zdrowienia zajmuje około miesiąca i u tych pacjentów, u których nie doszło do powstania tętniaków, może to być okres pozbawiony jakichkolwiek objawów. U tych jednak dzieci, u których niestety tętniaki powstały, dochodzić może do epizodów niedokrwienia mięśnia sercowego, a w najgorszym razie nawet i do zawału serca.

Choroba Kawasakiego: zawał serca u dziecka, fot. panthermedia

Choroba Kawasakiego: diagnostyka

Rozpoznanie choroby Kawasakiego stawiane jest na podstawie stwierdzenia u pacjenta charakterystycznych dla tego schorzenia dolegliwości. Jednostkę należy jednak różnicować z wieloma innymi schorzeniami, w których przebiegu występować mogą podobne objawy – konieczne jest jej różnicowanie m.in. z:

• płonicą,
• młodzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów,
• sepsą,
• guzkowym zapaleniem tętnic,
• zespołem Stevensa-Johnsona,
• gorączką reumatyczną,
• mononukleozą,
• odrą.

Choroba Kawasakiego: leczenie

Ze względu na to, że przyczyny choroby Kawasakiego są nieznane, w leczeniu stosowane jest postępowanie objawowe. W ostrej fazie choroby konieczne jest opanowanie toczącego się w organizmie dziecka stanu zapalnego, w związku z czym pacjentom podawane są dożylne wlewy immunoglobulin. W leczeniu choroby Kawasakiego wykorzystywany jest również kwas acetylosalicowy (aspiryna), który podaje się dzieciom ze względu na jego właściwości przeciwzapalne, ale i z tego względu, że cechuje się on działaniem przeciwpłytkowym, co zmniejsza ryzyko wystąpienia u chorego zakrzepów.

Dalsze postępowanie u pacjentów z chorobą Kawasakiego uzależnione jest do tego, czy w przebiegu schorzenia doszło do wystąpienia tętniaków w naczyniach wieńcowych. U tych dzieci, u których pojawiły się takie zmiany, konieczne może być stosowanie leków przeciwpłytkowych aż do momentu cofnięcia się tętniaka. U niektórych pacjentów dochodzi, niestety, do pojawienia się tętniaków o dużych rozmiarach – w takich sytuacjach zasadne bywa długotrwałe leczenie z wykorzystaniem kwasu acetylosalicylowego oraz innych leków przeciwkrzepliwych, takich jak np. acenokumarol czy warfaryna.

Choroba Kawasakiego: rokowania

Rokowania pacjentów z chorobą Kawasakiego uzależnione są m.in. od tego, jak szybko choroba zostanie rozpoznana i jak szybko zostanie rozpoczęte jej leczenie. Wczesne zastosowanie immunoglobulin i kwasu acetylosalicylowego zmniejsza ryzyko wytworzenia się tętniaków w obrębie naczyń krwionośnych i u tych dzieci, u których zmiany tego typu nie wystąpią, do pełnego wyzdrowienia dochodzi zazwyczaj w ciągu kilku, maksymalnie kilkunastu tygodni. U tych zaś pacjentów, u których pojawią się znacznej wielkości tętniaki, główną przyczyną zgonów są – będące następstwem niedokrwienia mięśnia sercowego – zawały serca.